Modele publikowania
Open Access – idea promująca otwarty, darmowy, swobodny dostęp do naukowych i edukacyjnych zasobów wiedzy, wyników badań i publikacji naukowych. Rozszerzeniem idei otwartego dostępu jest: ruch otwartej nauki (idea promująca model otwartej komunikacji naukowej), ruch na rzecz otwartych zasobów edukacyjnych, otwartych danych, idea wolnej kultury, wolnego oprogramowania.
Od lat wypracowywane i rozpowszechniane są różne modele publikowania, których celem jest ułatwienie dostępu do opublikowanej pracy:
- Open Access bez barier finansowych i innych ograniczeń (w czasopismach typu Open Access, repozytoriach, Internecie),
- otwarty dostęp do pracy udostępnianej na określonej licencji,
- opłata ponoszona przez autora w zamian za otwarty dostęp do opublikowanego artykułu na serwerze wydawcy, w czasopiśmie OA czy repozytorium,
- polityka wydawnicza pozwalająca na archiwizację artykułu, preprintu, postprintu, itp. w repozytoriach;
- polityka wydawnicza przyjęta przez określone kraje, w określonych warunkach nakazująca otwarty dostęp do wyników prac finansowanych ze środków publicznych;
- opłata za otwarty dostęp do opublikowanego artykułu, ponoszona przez sponsora czy fundatora pracy,
- dostęp do pracy po okresie embargo,
a także inne warianty.
Sherpa Romeo - w stronę otwartości czasopism naukowych - Gazeta Uczelniana nr 6 (265) sierpień 2020 | ISSN 1429-5822
Baza Sherpa Romeo polecana jest autorom, którzy chcą publikować w otwartym dostępie. Dzięki niej można sprawdzić politykę otwartości poszczególnych wydawców i czasopism naukowych. Artykuł przedstawia funkcjonalność bazy, np. w jaki sposób sprawdzić, na co pozwala wydawca.
Przydatne linki:
- Sherpa Romeo – baza zawierająca informacje dla autorów o tym, w jakim zakresie mogą dysponować własnym artykułem po jego opublikowaniu w komercyjnym czasopiśmie naukowym
- Directory of Open Access Journals DOAJ – serwis rejestrujący otwarte czasopisma i artykuły
- Directory of Open Access Repositories Open DOAR – serwis rejestrujący otwarte repozytoria instytucjonalne i naukowe
- Directory of Open Access Books DOAB – wyszukiwarka książek udostępnianych w modelu OA
- ARIANTA – baza danych indeksująca polskie naukowe i branżowe czasopisma elektroniczne