Narodowe Centrum Nauki jest agencją wykonawczą powołaną do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli prac eksperymentalnych lub teoretycznych podejmowanych przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na praktyczne zastosowania ani użytkowanie.
 
NCN cyklicznie otwiera konkursy adresowane do wszystkich naukowców. Konkursy podzielone są w następujący sposób:
  • OPUS - konkurs na finansowanie projektów badawczych, w tym finansowanie zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do realizacji tych projektów.
  • PRELUDIUM - konkurs na finansowanie projektów badawczych, realizowanych przez osoby rozpoczynające karierę naukową nieposiadające stopnia naukowego doktora.
  • SONATA - konkurs na finansowanie projektów badawczych, mających na celu stworzenie unikatowego warsztatu naukowego, realizowanych przez osoby rozpoczynające karierę naukową posiadające stopień naukowy doktora.
  • SONATA BIS - konkurs na finansowanie projektów badawczych, mających na celu powołanie nowego zespołu naukowego, realizowanych przez osoby posiadające stopień naukowy lub tytuł naukowy, które uzyskały stopień naukowy doktora w okresie od 2 do 12 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem.
  • MAESTRO - konkurs dla doświadczonych naukowców na finansowanie projektów badawczych mających na celu realizację pionierskich badań naukowych, w tym interdyscyplinarnych, ważnych dla rozwoju nauki, wykraczających poza dotychczasowy stan wiedzy, i których efektem mogą być odkrycia naukowe.
  • HARMONIA  - konkurs na projekty badawcze realizowane w ramach współpracy międzynarodowej.
  • SYMFONIA - konkurs w którym finansowane będą duże projekty międzydziedzinowe realizowane we współpracy międzynarodowej.
  • ETIUDA (stypendia doktorskie) - konkurs, w którym finansowane będą roczne stypendia dla osób z otwartym przewodem doktorskim.
  • FUGA (staże podoktorskie) - konkurs na finansowanie staży krajowych po uzyskaniu stopnia naukowego doktora.
  • TANGO - konkurs na na projekty zakładające wdrażanie w praktyce gospodarczej i społecznej wyników uzyskanych w rezultacie badań podstawowych.